Jason Stanley, Wymazywanie historii

Nowa książka Jasona Stanleya, autora bestsellerowego Jak działa faszyzm, to poruszająca analiza prawicowej cenzury i wezwanie do obrony demokracji i prawdy.

Wymazywanie historii demaskuje niebezpieczne strategie, którymi współczesne ruchy autorytarne posługują się w dążeniu do przejęcia kontroli nad edukacją i zbiorową pamięcią. Stanley pokazuje, jak faszyści oraz ich współcześni naśladowcy – od Donalda Trumpa, przez Władimira Putina, aż po Jarosława Kaczyńskiego – próbują wymazywać niewygodne dla nich momenty historii. Upraszczają przeszłość, promują teorie spiskowe, mitologizują zbrodniarzy, atakują uniwersytety, zaprzęgają szkoły do szerzenia propagandy i pogłębiania podziałów społecznych. Próbują cofnąć ostatnie sto lat postępu.

Walka o historię to w istocie walka o przyszłość. To, jak – i czy w ogóle – uczymy o prawach człowieka, równości, sprawiedliwości społecznej czy mniejszościach, decyduje o kształcie demokracji jutra. Autor przybliża techniki, takie jak cenzura, manipulacja programami nauczania i eliminowanie krytycznego myślenia, które wykorzystuje się do podważania fundamentów wolnego społeczeństwa. Łącząc przykłady historyczne ze współczesną polityką, Stanley ostrzega przed skutkami manipulowania historią i wzywa do obrony edukacji i krytycznego myślenia jako kluczowych pól walki o demokrację i prawa człowieka. Wymazywanie historii to inspirujący apel o odwagę w obronie prawdy.

Faszyści obawiają się tak zwanego wielkiego zastąpienia, które polegać ma na tym, że niegodne mniejszości infiltrują kraj i rozmnażają się aż do osiągnięcia przewagi liczebnej, dlatego kluczowymi elementami ideologii faszystowskiej stają się prokreacja i świętość macierzyństwa. Rola kobiet sprowadza się do utrzymania liczebnej przewagi grupy dominującej nad, rzekomo „wysoce płodnymi”, grupami mniejszościowymi, które miałyby się rozmnażać szybciej. W związku z tym faszyzm wywołuje panikę związaną z niskim wskaźnikiem dzietności w dominującej grupie rasowej. Konsekwencją tej paniki jest podkreślanie sztywnych ról płciowych.
(fragment książki)