Marika Kuźmicz, Adam Mazur, Andrzej Jórczak - monografia

Andrzej Jórczak był fotografem, artystą wizualnym, astronomem, wykładowcą, animatorem kultury i sztuki oraz dyrektorem Małej Galerii ZPAF w 2. połowie lat 70. Urodził się w Warszawie w 1944 r.

Choć od wczesnych lat wykazywał się zdolnościami artystycznymi i interesował się sztuką, ukończył astronomię na UW i rozpoczął pracę jako nauczyciel fizyki w Liceum im. Cervantesa w Warszawie. Jednocześnie zaczął realizować także swoje prace, z czasem stając się jedną z kluczowych postaci warszawskiej awangardy lat 70. oraz dyrektorem słynnej Małej Galerii Związku Polskich Artystów Fotografików, mieszczącej się przy Pl. Zamkowym w Warszawie.

To Andrzej Jórczak był osobą odpowiedzialną za program galerii w latach 1977-80, przekształcając ją z galerii fotografii w jedno z ważnych miejsc sztuki w Polsce.

W 1968 r. Jórczak w poznał fotografa Krzysztofa Wojciechowskiego, który z kolei przyjaźnił się z Henrykiem Gajewskim, awangardowym artystą zajmującym się m.in. sztuką performans, prowadzącym później legendarną Galerię Remont. Spotkanie Jórczaka, Gajewskiego i Wojciechowskiego było początkiem dojrzałej twórczości Jórczaka - dzięki kolegom poznał Zbigniewa Dłubaka, który doradził mu zapisanie się do Związku Polskich Artystów Fotografiów oraz Jana Świdzińskiego. To Dłubak i Świdziński jako pierwsi docenili niezwykłe, osobne prace Jórczaka. Andrzej Jórczak posługiwał się w swojej twórczości medium fotografii, rozumiejąc ją jako narzędzie do poznania świata. Wszystkie jego zdjęcia nie miały celów estetycznych, ale, przy użyciu szerokiej wiedzy z pola fizyki i astronomii, realizowały cele poznawcze i egzystencjonalne. Jednocześnie jednak jego prace były bardzo komunikatywne, zrozumiałe i przekonujące, a wręcz przemawiające do odbiorcy, niezależnie od jego wykształcenia i znajomości sztuki.

Początkowo angażował się jako organizator w działalność Klubu i Galerii Remont, w 2. poł. lat 70. zaczął jednak zajmować się przede wszystkim działalnością Małej Galerii ZPAF. To ważne miejsce w polu warszawskiej sztuki, pod kierownictwem Jórczaka zyskało rangę ogólnopolską.

Fakt jego działalności jako animatora i kuratora wystaw również nie został dotąd dostatecznie lub wręcz wcale zbadany, co ma na celu zmienić książka, która jest przedmiotem niniejszego zadania. Podczas swojej pracy w Małej Galerii Jórczak wykazał się bardzo dużą intuicją odnośnie tego, w którym kierunku zmierzać będzie sztuka i jej rozumienie. Zdecydował o tym, aby Galeria, miejsce do tej pory dedykowane wyłącznie fotografii, stało się po prostu galerią sztuki, w której co prawda większość prezentowanego materiału stanowiła fotografia, ale jednocześnie miejsce było otwarte także na inne media, w tym na malarstwo, film czy performans. Jórczak, nie bez pewnego oporu ze strony kolegów ze ZAPF organizował wystawy takim artystom jak np. Jan Świdziński czy Jan Dobkowski. Jednocześnie przez cały czas rozwijał własną twórczość, niestety zginął tragicznie w listopadzie 1981 r.

Wydana przez Fundację Arton publikacja jest pierwszą książką poświęconą temu twórcy. Pełnić rolę monografii, albumu z ilustracjami, a jednocześnie stanowi opracowanie ważnego okresu działalności Małej Galerii ZPAF. Autorami tekstów są dr Marika Kuźmicz i dr Adam Mazur.