Girolamo Fracastoro, Syfilis albo choroba galijska

Girolamo Fracastoro (ok. 1476–1533), renesansowy poeta i lekarz, autor teorii o rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych przez zarazki, oficjalny medyk Soboru Trydenckiego. Jego dydaktyczny poemat Syphilis sive morbus Gallicus (1530), uznany przez współczesnych za arcydzieło, był wielokrotnie drukowany i tłumaczony na włoski i inne języki. Tekst ten stanowił nie tylko hołd dla rzymskich poetów (m.in. Lukrecjusza, a szczególnie Wergiliusza), których dzieł był twórczym naśladownictwem, ale w powszechnej opinii oferował skuteczne środki zwalczające tytułową weneryczną przypadłość. Przekonanie to dzielił adresat utworu, Pietro Bembo, jeden z luminarzy włoskiej kultury XV i XVI wieku – jego traktat Prose della volgar lingua (1525) upowszechnił mowę Petrarki i Boccaccia jako literacki włoski. Dziś Syfilis albo choroba galijska budzi zainteresowanie nie tylko historyków medycyny i badaczy recepcji antyku, ale również miłośników klasycznej poezji.

Noctes medicae to seria naukowo opracowanych przekładów tekstów poświęconych szeroko pojmowanej sztuce leczenia, tworzących zbiór zapisanych wyobrażeń o medycynie. Intencją serii jest zbudowanie polskiej biblioteki dzieł medycznych, paramedycznych, filozoficznych i eseistycznych, które w trakcie wieków zyskały sławę i znaczenie jako podręczniki rzemiosła, zbiory wskazówek etycznych, źródła refleksji nad zdrowiem i chorobą, miejscem cierpienia w porządku ludzkiego życia i nad rolą lekarza jako uczestnika doświadczenia choroby. Tytuł serii nawiązuje do encyklopedii Aulusa Gelliusza Noctes Atticae (Noce attyckie), bo podobnie jak ten rzymski badacz, kompilator i eseista, seria szuka głosów ciekawych i różnorodnych, które mieszczą się między dwoma biegunami: rozważaniami technicznymi z jednej strony a uczonym dyletantyzmem z drugiej, co zostawia miejsce w środku na rozważania filozofów.