Jan Borowicz, Pamięć perwersyjna. Pozycje polskiego świadka Zagłady

Książka stanowi propozycję teoretyczną w obrębie badań polskiej pamięci o Zagładzie i badań bystanderów i świadków Zagłady. Używając pojęć psychoanalitycznych, autor opisuje perwersyjne mechanizmy i charakter polskiej pamięci działające w reprezentacjach Holokaustu, w których przedostaje się to, o czym najtrudniej pamiętać: przyjemność czerpaną ze zbrodni, identyfikację ze sprawcą przemocy, potężny lęk przed zemstą, przyjmowanie pozycji ofiary. Dotychczasowe psychoanalityczne badania pamięci nie potrafiły ująć tych doświadczeń, ponieważ były skupione na problematyce żałoby, melancholii, wyparcia i utraty. Doświadczenia historyczne polskich świadków Zagłady  inne niż na zachodzie Europy  mają odmienne konsekwencje dla tożsamości i pamięci, znacznie trudniej jest uwolnić się od bezpośrednich wspomnień skrajnej przemocy. Uwzględnienie specyfiki pozycji polskiego świadka pozwala na włączenie nowego ujęcia do współcześnie rozwijającego się nurtu badań pamięci i świadków Zagłady.

Jan Borowicz - kulturoznawca i psychoterapeuta psychoanalityczny, pracownik Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się teorią psychoanalityczną i badaniami polskiej pamięci. Autor książki Nagość i mundur. Ciało w filmie Trzeciej Rzeszy (2015) i współautor książki Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej (2017).