Mariana Mazzucato, Misja Gospodarka. Jak zmienić kapitalizm na skalę kosmiczną

Żyjemy w czasach polikryzysu – wielu nakładających się na siebie i wzajemnie powiązanych kryzysów. Skala wyzwań, jakie stoją przed nami w związku z katastrofą klimatyczną, zanikiem bioróżnorodności, deficytem demokracji i stopniowym pogorszeniem jakości instytucji publicznych powoduje, że jedynie państwo jest w stanie skutecznie na nie odpowiedzieć. Tylko sektor publiczny może zmobilizować odpowiednio duże zasoby finansowe, rzeczowe i osobowe, by przewodzić ambitną misją transformacji energetycznej i uwolnić ludzkość na zawsze od paliw kopalnych. Mariana Mazzucato przypomina, że kiedyś jako społeczeństwo byliśmy w stanie formułować takie ambitne cele, prawdziwe Misje przez duże „M” – jak wtedy, gdy w ramach programu Apollo udało nam się doprowadzić do pierwszej misji załogowej na Księżyc.

Tę zdolność zatraciliśmy w związku z ideologiczną ofensywą wolnorynkowego fundamentalizmu, który jest niezwykle skuteczny w przedstawianiu rządu jako ociężałej i niezdolnej do innowacji machiny biurokratycznej. W tej optyce prawdziwymi innowatorami i twórcami wartości jest sektor prywatny, a rząd i jego urzędnicy powinni jedynie przygotować boisko do gospodarczej rozgrywki. I nie ulegać pokusie „wtrącania się” w procesy gospodarcze. Wolnorynkowa ideologia paraliżuje państwo i ubezwłasnowolnia instytucje publiczne, które zamiast przewodzić kolejnej ambitnej misji na miarę programu Apollo, ograniczają się głównie do stwarzania lepszych warunków dla rzekomych „twórców wartości”.

Autorka twierdzi, że jeśli nie porzucimy tej ograniczonej perspektywy, nie uda nam się podołać najważniejszym wyzwaniom, jakie stoją przed naszymi gospodarkami. Pilnie potrzebujemy nowej narracji i nowego słownika dla naszej ekonomii politycznej, gdzie idea celu publicznego byłaby najważniejszą zasadą organizującą dla działalności politycznej i gospodarczej.