RZUT +17: ULICA

Wujek Grzegorz narzeka przy rodzinnym obiedzie na swoją pracę. W projekcie leśnej drogi ktoś pomylił grubości kolejnych warstw. Dostrzegając brak entuzjazmu ze strony słuchaczy dodaje: ale wy architekci tego nie zrozumiecie. W końcu każdy budynek jest taki sam, a każda droga - inna.

Dwubiegunowość
Każda ulica w mieście jest inna, chociaż wszystkie są takie same. W planach oznacza się je symbolem KD (tereny dróg i ulic publicznych) i KDW (tereny dróg i ulic wewnętrznych) i obrysowuje czarnym konturem. Infrastruktura, która porządkuje miasto, dzieli je też na obszary. Manhattański grid definiuje plany zagospodarowania - do Czwartej Alei centrum biznesowe, dalej przemysł. Infrastruktura nazywa miasto - Miejscowy plan zagospodarowania rejonu ulicy Towarowej. Żeby mieć kontrolę nad miastem, trzeba mieć kontrolę nad ulicami. Wiedział o tym Napoleon III podczas przebudowy Paryża, uniemożliwiając budowę barykad i prowadzenie walk ulicznych. Wiedziała o tym też władza sowiecka budując Marszałkowską pod wymiar czołgów. Dzisiaj, uliczny monitoring zapewnia nam bezpieczeństwo i pilnuje publicznego spokoju. Ale ulica jest też miejscem reakcji na tę opresję, wyrazem autonomii i własnej indywidualności. Marsze niepodległości młodzieży w kominiarkach z racami; parada równości śpiewająca tłumnie piosenkę z disneyowskiej “Pocahontas” (myyyy wszyscy jesteśmy kolorowym wiatrem); trochę mniej spektakularne manifestacje przeciwko decyzjom władzy; malownicze barykady rolników - tony kapusty wyrzucone przed urzędem z dedykacją dla premiera. Zablokowanie infrastruktury drogowej daje możliwość odzyskania prawa do miasta. Sztuka uliczna, graffiti, tagi - są możliwością wyrażania się bez cenzury i poza instytucjami. Ulica daje pracę tym, którym system jej nie oferuje. Ciągle trwające protesty ulicznych sprzedawców w Teheranie są ekspresją tego, co ulica oferować musi - zasobu wspólnego, z którego każdy może korzystać i miejsca publicznej debaty, walki o swoje prawa.

W 17. numerze RZUTU chcemy zbadać tę dwubiegunowość ulicy, rozdarcie pomiędzy kontrolą i wolnością. Chcemy zastanowić się nad tym, jaką formą przestrzeni publicznej jest ulica i na czym polega jej specyfika w stosunku do miejsc takich jak place i parki. Jaki charakter miejsca generuje łączenie funkcji społecznej z funkcją infrastruktury, rozprowadzenia tranzytu, mediów, sieciowego połączenia miasta? Jak bardzo miasta zależne są od ulic i do jakiego stopnia ulice kształtują miasta? Jaka jest władza ulicy?
Chcemy też zadać sobie pytanie o to, czy ulice różnią się od siebie - duża/mała, nocna/dzienna ulica? Czy istnieje polska ulica, ulica środkowo/wschodnio-europejska?