Carlos Morton, Zaklęte w jantarze / Trapped in Amber
Zaklęte w jantarze / Trapped in Amber Carlosa Mortona to historycznie pierwsza oryginalna sztuka chicanx napisana i wystawiona w Polsce. Książka prezentuje nie tylko oryginalny i tłumaczony tekst, ale także wyjaśnia genezę i dokumentuje proces powstania sztuki i przedstawienia oraz oferuje próbę ich interpretacji w kontekście metodologii transkulturowych, kluczowych dla praktyki studiów amerykanistycznych ostatnich lat. Ponadto argumentuje, że projekt stanowi przykład niezbędnej interwencji w pamięć publiczną Gdańska.
W obliczu zawieruchy historii prawdziwa jest tylko wspólna kondycja ludzka. Wszystkie inne „prawdy” są dyskursami, ideologiami, fikcjami. Sztuka Mortona jest więc topologicznym dociekaniem ukazującym miasto jako splątanie światopoglądów, płci, epok, kosmologii, historii, instytucji, ideologii – złączonych (uwięzionych, zaklętych) w asymetrycznej różnicy/rywalizacji sił.
(ze wstępu Grzegorza Welizarowicza)
O autorze
Carlos Morton (rocznik 1947), jeden z najważniejszych dramatopisarzy chicano. Autor kilkudziesięciu sztuk teatralnych, między innymi dramatów Desolation Car Lot (1973), El jardin (1974), El cuento de Pancho Diablo (1976), Las many muertes de Richard Morales (1977), Los dorados (1978), Lilith (1978), Rancho Hollywood (1979), Electro Bucks (1979), Squash (1979), a także libretta do opery Esperanza (2000). Anglojęzyczna wersja Las many muertes..., zatytułowana Many Deaths of Danny Rosales, stała się jego najgłośniejszą sztuką i należy do ścisłego kanonu teatru latinx.
Wykładowca, emerytowany profesor teatru i tańca na Uniwersytecie Kalifornijskim, członek International Border Studies Center (ibsc.ug.edu.pl), projektu badawczego działającego od 2021 roku przy Uniwersytecie Gdańskim. W ramach gdańskiej rezydencji stworzył sztukę Trapped in Amber, wystawioną 11 i 14 października 2022 roku na scenie imienia Jerzego Limona na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Gdańskiego.